Author:
Abstract
Bu çalışmada, Ömer Seyfettin’in “Kaşağı” hikâyesi, metindilbilimsel açıdan incelenmek üzere ele alınmıştır. Hikâye incelenirken, Halliday ve Hassan (1976), Dilidüzgün (2008) ile Torusdağ ve Aydın (2015)’dan hareketle metnin temel unsurlarına yönelik örnek bir model oluşturulmuş ve bu model dâhilinde metin çözümlenerek yorumlanmaya çalışılmıştır. Metin çözümlenirken, yüzey ve derin yapı unsurları incelenmiş, ulaşılan bulgulardan hareketle bir bütüncül okuma yapılarak hikâyenin anlam katmanları yorumlanmıştır. Bu çalışma temelde üç kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda hikâye ‘küçük ölçekli’ (yüzey) yapı unsurları bakımından değerlendirilirken ikinci kısımda ‘büyük ölçekli’ (derin) yapı ölçütleri bakımından ele alınmış, üçüncü kısımda ise Dilidüzgün (2005) ve Turna’nın (2020) çalışmalarından hareketle metnin derin yapıdaki anlam katmanlarına yönelik bütüncül bir okuma yapılarak Kaşağı öyküsü çözümlenmeye çalışılmıştır. Çözümlemede Alangu (1968) tarafından yapılmış araştırmalar çalışmaya ışık tutmuş, Ömer Seyfettin’in hayatına dair veriler öykünün anlam katmanlarıyla ilişkilendirilerek nesnel bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmanın amacı; Türkçe derslerinde sıklıkla kullanılan, özellikle değerler eğitiminde sıkça başvurulan Ömer Seyfettin’in “Kaşağı” hikâyesini metindilbilimsel açıdan incelemek, bütüncül okuma yaparak çözümlemek ve derin anlamına ulaşmaya çalışmaktır. Bu sayede hem öğretmenlerin metni daha iyi anlamlandırması, amaca uygun kullanması ve çocuğa görelik ilkesi açısından karara vararak düzey seçimini iyi yapması hem de yetişkinlerin özellikle de ebeveynlerin çocukları yetiştirirken disiplin adı altında sergiledikleri tutumlara ilişkin bir farkındalık oluşturmasına yardımcı olması hedeflenmektedir.
Keywords
Abstract
In this study, the story of Ömer Seyfettin's “Kaşağı” was considered for examination from a text linguistic point of view. While studying the story, an exemplary model for the basic elements of the text was created based on Halliday and Hassan (1976), Dilidüzgün (2008), and Torusdağ and Aydın (2015), and an attempt was made to interpret the text by analyzing it within this model. This study consists of three parts. In the first part, the story is evaluated in terms of ‘small scale’ (cohesion) structure elements; in the second part, it is considered in terms of ‘large scale’ (coherence) structure criteria, and in the third part, based on the works of Dilidüzgün (2005) and Turna (2020), a holistic reading of the meaning layers of the text in the deep structure was made. The story of Kaşağı was tried to be solved. In the analysis, the research conducted by Alangu (1968) shed light on the study. The data about Ömer Seyfettin's life were related to the meaning layers of the story, and an objective conclusion was tried to be reached. This study aims to examine the story of Ömer Seyfettin's “Kaşağı,” which is often used in Turkish lessons, especially frequently referenced in values education, from a text-linguistic point of view, to analyze it by holistic reading and to try to reach its deep meaning. In this way, it is aimed to help teachers make better sense of the text, use it following the purpose, and make a good level selection by deciding terms of the principle of relativity to the child, and to help adults, especially parents, create an awareness of the attitudes they exhibit under the name of discipline when raising children.