YABANCILARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE KULLANILAN YARDIMCI MATERYALLERDEKİ KÜLTÜREL ÖGELERİN İNCELENMESİ: “LEZZETLİ HİKÂYELER” DİZİSİ ÖRNEĞİ
Author:
Abstract
Yeni bir dil öğrenmek, aynı zamanda hedef kültürü de öğrenmeyi gerekli kılar. Hedef kültürü öğreniciye aktarmanın en etkili yollarından biri de şüphesiz yardımcı materyallerdir. Bu çalışmada, yabancılara Türkçe öğretiminde B1-B2 seviyesinde yardımcı materyal olarak kullanılan “Lezzetli Hikâyeler” dizisinde yer alan yedi hikâye kitabındaki kültürel ögelerin incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılan çalışmada veriler, betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma verilerinin toplanmasında Okur ve Keskin’in (2013) kültür ögelerini tespit etmek amacıyla oluşturdukları tablodan yararlanılmıştır. Tabloda yer alan Gelenekler ve Folklor başlığı altına alt öge olarak “Kalıplaşmış sözler, deyimler, atasözleri ve ikilemeler”; Coğrafya ve Mekân başlığı altına ise alt öge olarak “Tarihî ve kültürel mekânlar” ve “diğer” başlık olarak eklenmiştir. Araştırmanın veri kaynaklarını yurt içinde ve yurt dışında B1-B2 seviyesinde Türkçe öğretimi için kullanılan, Yunus Emre Enstitüsü tarafından yayımlanan Lezzetli Hikâyeler adlı dizide yer alan yedi hikâye (Acı Kan, Mutluluk, Kuru İncir, Beyaz Dilek, Ustanın Sırrı, Çoğalan Sıfır, Büyük İkramiye) oluşturmaktadır. Veri kaynağını oluşturmak için amaçsal örnekleme yöntemine başvurulmuştur. Çalışma sonunda elde edilen verilere göre, kültürel öge başlıklarından en çok “Gelenekler ve Folklor” yer alırken, en az “Edebiyat, Sanat ve Müzik” başlığına yer verildiği görülmüştür. En çok kültürel öge barındıran hikâye “Büyük İkramiye” olurken en az kültürel öge “Mutluluk” ve “Çoğalan Sıfır” adlı hikâyelerde yer almıştır. Çalışma sonunda yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan yardımcı materyal sayısının artırılması ve bu eserlerde kültürel ögelere dengeli bir şekilde yer verilmesi gerektiği düşüncesi oluşmuştur.
Keywords
Abstract
Learning a new language also requires learning the target culture. One of the most effective ways of transferring the target culture to the learner is undoubtedly the supplementary materials. In this study, it is aimed to examine the cultural elements in the seven story books in the "Lezzetli Hikâyeler" series, which are used as supplementary materials at B1-B2 level in teaching Turkish to foreigners. In the study, the document review method, which is one of the qualitative research methods, was used, the data were analyzed by descriptive analysis method. In the collection of research data, the table created by Okur and Keskin (2013) in order to identify cultural elements was used. Under the heading of Traditions and Folklore in the table mentioned, as a sub-item, “Stereotyped terms, idioms, proverbs and reduplications” and under the title of Geography and Space, "Historical and cultural places" and "other" were added as sub-items. The data sources of the research are seven stories (Acı Kan, Mutluluk, Kuru İncir, Beyaz Dilek, Ustanın Sırrı, Çoğalan Sıfır, Büyük İkramiye) in the Lezzetli Hikâyeler series published by Yunus Emre Institute and used for teaching Turkish at B1-B2 level. Purposive sampling method was used to create the data source. According to the data obtained at the end of the study, it was observed that the most common cultural element was "Traditions and Folklore", and the least element was "Literature, Art and Music". While the story with the most cultural elements was "Büyük İkramiye", the least cultural element was in the stories named "Mutluluk" and "Çoğalan Sıfır”. With this study, it was concluded that the number of auxiliary materials used in teaching Turkish to foreigners should be increased and cultural elements should be included in a balanced way in these works.