Author :
Abstract
Bu araştırmanın amacı; öğrencilerin Türkçe ders kitaplarını anlayabilmek için sıklık sözlüklerindeki ilk kaç sözcüğü bilmesi gerektiğini saptamak, ayrı eğitim/öğretim programlarına göre hazırlanan ders kitapları arasındaki sözcüklerin nicel görünüm bakımından nasıl bir değişim ya da gelişim gösterdiğini belirlemektir. Araştırmanın evreni MEB’in “1981 İlköğretim Okulları Türkçe Eğitim Programı”, “2006 İlköğretim Türkçe Dersi Öğretim Programı” ve “2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı” olarak belirlenmiştir. Araştırmanın örneklemine ise bu programlara özgü 5-8. sınıf Türkçe ders kitapları olmak üzere toplam 12 kitap alınmıştır. Bu çalışmada, Türkçe ders kitaplarını anlamak için bilinmesi gereken sözcüklerin sayısı hakkında betimleme yapılacağı için tarama deseni yeğlenmiştir. Kitapların sıklık listeleri oluşturularak bu listelerdeki sözcükler “Yazılı Türkçenin Kelime Sıklığı Sözlüğü” (Göz, 2003) ve “Türkçe Sıklık Sözlüğü: Öğrenenler için Temel Sözcük Bilgisi” (Aksan, Aksan, Mersinli ve Demirhan, 2017) adlı sıklık sözlükleri ile karşılaştırılmış ve bu listelerdeki sözcükleri ne oranda kapsadıkları saptanmıştır. 1981 programına özgü tüm Türkçe ders kitaplarında 6059 sözcük çeşidi; 2006 programına özgü tüm Türkçe ders kitaplarında 8901 sözcük çeşidi; 2019 programına özgü tüm Türkçe ders kitaplarında 10.133 sözcük çeşidi saptanmıştır. Araştırmanın sonunda 1981 programına özgü tüm Türkçe ders kitaplarını anlayabilmek için Göz’ün sıklık sözlüğündeki ilk 14.000+ ve Aksan vd.nin sıklık sözlüğündeki 5000+ sözcüğün; 2006 programına özgü tüm Türkçe ders kitaplarını anlayabilmek için Göz’ün sıklık sözlüğündeki ilk 16.000+ ve Aksan vd.nin sıklık sözlüğündeki 5000+ sözcüğün; 2019 programına özgü tüm Türkçe ders kitaplarını anlayabilmek için Göz’ün sıklık sözlüğündeki ilk 17.000+ ve Aksan vd.nin sıklık sözlüğündeki 5000+ sözcüğün bilinmesi gerektiği saptanmıştır.
Keywords
Abstract
This study aims to determine the number of essential words students need to know in the frequency dictionaries to understand Turkish language textbooks, and to detect word appearance alterations or improvements in the textbooks written for various curriculums. The universe of the research was determined as, "1981 Turkish Curriculum for Primary Schools," "2006 Turkish Curriculum for Primary Schools," and "2019 Turkish Curriculum". A total of 12 Turkish textbooks for grades 5 through 8 were included in the sample of the study. Turkish language textbooks were evaluated using the survey design to determine how many words were required for comprehension. Frequency lists of the books were created, and the words in these lists were compared with the frequency dictionaries of Göz (2003) and Aksan et al. (2017) and it was determined to what extent they included the words in these lists. Turkish language textbooks for the 1981 curriculum had a total word count of 6059, compared to 8901 words for the 2006 curriculum and 10.133 word variations for the 2019 curriculum. According to the findings, to understand all Turkish textbooks specific to the 1981 program, the first 14.000+ words in Göz's frequency dictionary and 5000+ words in Aksan et al.'s frequency dictionary should be known. In addition, it was determined that students should know the first 16,000+ words in the Göz frequency dictionary and the first 5000+ words in the Aksan et al. frequency dictionary to understand all of the 2006 Turkish textbooks; whereas the first 17.000+ words in Göz's frequency dictionary and 5000+ words in Aksan et al.'s frequency dictionary should be known to understand all Turkish language textbooks specific to the 2019 program.
Keywords
- Adolphs, S., & Schmitt, N. (2003). Lexical coverage of spoken discourse. Applied Linguistics, 425-438.
- Aksan, Y., Aksan, M., Mersinli, Ü. ve Demirhan, U. (2017). A frequency dictionary of Turkish: core vocabulary for learners. Newyork: Routledge.
- Akyol, H. (Ed). (2014). İlköğretim Türkçe 6 ders kitabı (Dördüncü Baskı). Ankara: MEB yayınları.
- Akyol, H. (Ed). (2014). İlköğretim Türkçe 7 ders kitabı (Üçüncü Baskı). Ankara: MEB
- Arhan, S., Başar, S. ve Demirel, T. (2015). İlköğretim Türkçe 8 ders kitabı (İkinci Baskı). Ankara: MEB yayınları.
- Ayata, A. İ., Kaya, O. ve Şatır, E. (2003). İlköğretim Türkçe ders kitabı 5 (Beşinci Baskıya Ek). İstanbul: MEB yayınları.
- Baş, B. (2011). Söz varlığı ile ilgili çalışmalarda kullanılacak ölçütler. TÜBAR, XXIX, 27- 61.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2019). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Ceylan, S., Duru, K., Erkek, G. ve Pastutmaz, M. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 6 sınıf ders kitabı (İkinci Baskı). Ankara: MEB yayınları.
- Çapraz Baran, Ş. ve Diren, E. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 5. sınıf ders kitabı. Ankara: Anıttepe Yayıncılık.
- Çeçen, M. A. (2007). Kelime hazinesinin geliştirilmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar. Journal of Turkish Linguistics, 1(1), 116-137.
- Çolakoğlu, B. (2021). Ortaokul Türkçe ders kitaplarında haber bültenlerinde en sık kullanılan ilk 2.000 söz varlığı unsurunun yer alma durumu. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(2), 577-588.
- Çotuksöken, Y. (2011). Yapı ve işlevlerine göre Türkiye Türkçesi'nin ekleri. İstanbul: Papatya Yayınclık Eğitim.
- Demir, C. (2006). Türkce/edebiyat eğitimi ve kişisel kelime serveti. Milli Eğitim Dergisi, 34(169), 0-0. Erişim tarihi:28.10.2022, https://dergipark.org.tr /tr/pub/milliegitim/issue/36938/422334 sayfasından erişilmiştir.
- Eselioğlu, H., Set, S. ve Yücel, A. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe 8 sınıf ders kitabı. Ankara: MEB yayınları.
- Göçen, G. ve Okur, A. (2016). Yabancılar için Türkçe ders kitaplarındaki sözcüklerin kullanım sıklığı ve yaygınlığı. Milli Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, 45(210), 447476.
- Göz, İ. (2003). Yazılı Türkçenin kelime sıklığı sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.
- Gümüş, A. (2003). İlköğretim Türkçe 6 ders kitabı. İstanbul: Altın Kitaplar Yayın Evi.
- Hirsh, D. & Nation, P. (1992). What vocabulary size is needed to read unsimplified texts for pleasure? Reading in a Foreign Language, 689-696.
- Hu, M., & Nation, P. (2000). Unknown vocabulary density and reading comprehension. Reading in a Foreign Language, 13(1), 403-430.
- Karadağ, Ö. (2019). Aynı sınıf düzeyi için hazırlanan Türkçe ders kitaplarının ortak söz varlığı açısından karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 1130-1140.
- Karadağ, Ö. ve Kurudayıoğlu, M. (2010). 2005 Türkçe programına göre hazırlanmış ilköğretim birinci kademe Türkçe ders kitaplarının kelime hazinesi. Türklük Bilimi Araştırmaları(27), 423-436.
- Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 141-153.
- Kır, T., Kırman, E. ve Yağız, S. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu Türkçe ders kitabı 7 (İkinci Baskı). Ankara: MEB yayınları.
- Korkmaz, Z. (1992). Gramer terimleri sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Kurudayıoğlu, M. ve Karadağ, Ö. (2005). Kelime hazinesi çalışmaları açısından kelime kavramı üzerine bir değerlendirme. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 293-307.
- Kurudayıoğlu, M. ve Karadağ, Ö. (2006). Ortak kelime hazinesi kazandırmada ilköğretim sekizinci sınıf Türkçe ders kitaplarının durumu. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 335-343.
- Laufer, B. (1989). What percentage of text-lexis is essential for comprehension? C. Lauren, & M. Nordman içinde, Special language: From humans to thinking machines (s. 316–323). Clevedon, England: Multilingual Matters.
- MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
- MEB. (2021). Millî eğitim bakanlığı ders kitapları ve eğitim araçları yönetmeliği. Resmî Gazete. Erişim tarihi:28.10.2022, https://www.resmigazete.gov.tr /eskiler/2021/10/20211014-1.htm sayfasından erişilmiştir.
- Mete, F. (2020). 5. sınıf Türkçe ders kitabının söz varlığı açısından derlem temelli sıklık listeleriyle karşılaştırılması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(1), 195-208.
- Nation, P. (2006). How large a vocabulary is needed for reading and listening? The Canadian Modern Language Review, 59-82.
- Nakayama, S. (2022). Vocabulary in Japanese EFL Textbooks: A Bidirectional Coverage Analysis. The IAFOR International Conference on Education – Hawaii 2022 Official Conference Proceedings. doi:https://doi.org /10.22492/issn.2189-1036.2022.15
- Özbay, M. (2003). Türkçe öğretiminde hedef-araç ilişkisinin ders kitabı örneğinde değerlendirilmesi. TÜBAR(13), 59-69.
- Özbay , M. ve Melanlıoğlu, D. (2008). Türkçe eğitiminde kelime hazinesinin önemi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 30-45.
- Şahin, M. (2020). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrencilerin günlük yaşamda bilmeleri gereken sözcük sayılarının belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
- Saraçoğlu, A., Çimen, C. ve Güzel, Y. (2003). İlköğretim Türkçe ders kitabı 8 (Beşinci
- Schmitt, N., Jiang, X., & Grabe, W. (2011). The percentage of words known in a text and reading comprehension. The Modern Language Journal, (92), 26-42.
- Şimşek, R. (2020). Derlem tabanlı bir çalışma: 7. sınıf Türkçe ders kitaplarının söz varlığı. Çukurova Araştırmaları, 6(1), 231-243.
- Şimşek, R. (2021). 8. sınıf Türkçe ders kitabının söz varlığına yönelik bir inceleme. Kesit Akademi Dergisi, 7(28), 346-355.
- Türk Dil Kurumu. (2019). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Ülper, H. (2019). Okuma ve anlamlandırma becerilerinin kazandırılması. Ankara: Nobel
- Ülper, H. ve Kiraz, E. (2017, Eylül). Metni kavramada belirleyici olan bilinmeyen sözcük oranı eşikleri: Ortaokul öğrencileri açısından bir durum belirleme çalışması. 10. Uluslararası Türkçenin Eğitimi Öğretimi Kurultayı’nda sunulmuş bildiri, Okan Üniversitesi, İstanbul.
- Ülper, H., & Kiraz, E. (2020). Türkçe öğrenen yabancı öğrenciler açısından gazeteleri okuyabilmek için gereksinim duyulan sözcük sayısının belirlenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 22, 3, 708-722.
- Webb, S., & Rodgers, M. P. (2009). Vocabulary demands of television programs. Language Learning Research Club, 335-366.
- Yıldız, C. ve Okur, A. (2010). İlköğretim okullarındaki okuma etkinliklerinde göz ardı edilen bir konu: sözcük öğretimi. Türklük Bilimi Araştırmaları, (27), 753- 773.
