Author :
Abstract
Dil, insanları diğer canlılardan ayıran en önemli özellik olarak kabul edilmektedir. İnsan her türlü düşüncesini, duygusunu, derdini en iyi onun aracılığıyla aktarmaktadır. Dilin yapısal özellikleri olduğu gibi ilişki içerisinde olduğu farklı alanlar da bulunmaktadır. Dilin diğer alanlarla kurduğu bu ilişki dolayısıyla toplumla, kültürle, gelenek ve göreneklerle bağ kurulmasında, bu kavramların sonraki kuşaklara aktarılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Gizemli bir yapıya sahip olan dilin toplumsal yapıyı pekiştirme özelliğinin olması her zaman onun önemini korumaktadır. Bu çalışmada amaç, Balkanlarda Türkçe Öğretiminde yaşanan sorunları alanyazın temelli tespit ederek mümkün olan çözüm önerilerinin neler olacağını tartışmaktır. Bu doğrultuda alanyazında Bulgaristan, Yunanistan, Kuzey Makedonya, Kosova ve Arnavutluk’ta Türkçe öğretimi kapsamında yapılan çalışmalar değerlendirilmiş ve ele alınan sorunlar konularına göre sınıflandırılmıştır. 1999-2022 yılları arasında yapılan 70 çalışma incelenmiştir. Balkanlarda Türkçe öğretimi konusunda yapılan çalışmalardan hareketle Türkçe öğretiminin sorunları belirlenip günümüzdeki durumu betimlenmiştir. Elde edilen bulgular Balkan ülkelerinde; devletlerin stratejik hamleleri, siyasi uygulamalar, ders programları ve ders kitaplarının niteliği, temini, öğretmen ve öğrenci sayılarındaki yetersizlik gibi konular nedeniyle Türkçe öğretiminde çeşitli sorunlar olduğunu ortaya koymaktadır. Alanyazındaki çalışmalardan elde edilen sorunlar; günümüz eğitim öğretim ilkeleri, temel dil becerilerinin ve dilbilgisinin öğretimi, ders araç gereçlerin yeterliliği, eğitim-öğretim ortamlarının düzenlenişi, eğiticilerin mevcut eğitim durumu açısından değerlendirilmiş ve bu bağlamda çözüm önerilerinde bulunulmuştur.
Keywords
Abstract
Language is considered to be the most important feature that distinguishes humans from other living features. A person conveys all of his or her thoughts, feelings, problems, and concerns through the language. Language has structural features as well as different areas in which it is related. Due to the relationship that language establishes with other fields, it plays an important role in establishing relation with society, culture, traditions and customs, and transferring these concepts to the next generations. The fact that the language, which has a mysterious structure, has the feature of reinforcing the social structure maintains its importance. The aim of this study is to determine the problems experienced in teaching Turkish in the Balkans on the basis of literature and to discuss what possible solutions there will be. Accordingly, the studies carried out within the scope of Turkish teaching in Bulgaria, Greece, North Macedonia, Kosovo and Albania have been evaluated and the problems have been classified. 70 studies conducted between 1999-2022 were examined. Based on the studies on teaching Turkish in the Balkans, the problems were determined and the current situation was described. The findings obtained in the Balkan countries create problems in Turkish teaching due to the strategic moves of the states, political practices, the quality of textbooks, and the inadequacy in the number of teachers and students. In order to determine the problems experienced in language teaching, generally in the world, especially in the Balkans, many studies on this subject were searched on the internet through relevant keywords. The problems obtained from the literature were evaluated in terms of today's educational principles, teaching basic language skills and grammar, the adequacy of course materials, the arrangement of educational environments, and the educational status of the trainers and solution suggestions were presented.
Keywords
- Alla, J. (2018) Arnavutçadaki Türkçe kelimelerde ses olayları. TÜRÜK, Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 6(12), 516-524.
- Altay, E. ve Akkaya, A. (2022). Kuzey Makedonya'da Türkçe eğitimi. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 7(1), 147-167.
- Arslan, M. (2012). Tarihi süreçte Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi-öğrenimi çalışmaları. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 167-188.
- Balaban, A. (2014). Arnavutluk’ta Türkçe öğretimi ve Arnavutların Türkçe öğrenme sebepleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(33), 625-634.
- Çağlayan, B. (2016). Arnavutluk’ta Türkçe. Balkanlarda yaşayan Türk azınlıkları ve Türkçeye yönelik dil politikaları (ss. 263-282). Ankara: Astana Yayınları.
- Çelik, M. E. (2016). Bulgaristan'daki Türkçe öğretmenlerinin Türkçenin eğitimi-öğretimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 69-81.
- Dalkılıç, M. (2019). Kuzey Makedonya Müslümanlarının günümüzde en yaygın sorunları ve çözüm önerileri. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (9)1, 64-84.
- Derjaj, A. (2010). Arnavutça Türkçe dil ilişkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(3), 991-996.
- Doğan, L ve Gülvodina, G. (2020). Bulgaristan’da Türkçe eğitim ve ilköğretim ikinci kademe Türkçe ders kitaplarının (1992-2019 Yılları) karşılaştırılması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 809-825.
- Erdinç, D. (2002). Bulgaristan'daki değişim sürecinde Türk azınlığın ekonomik durumu. Türkler Ansiklopedisi 20 (ss. 394-400). İstanbul: Yeni Türkiye Yayınları.
- Ergül, H. F. (2009). Kosova’da Türkçe eğitim ve sınıf öğretmeni yetiştirme ihtiyacı. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 39-51.
- Güçlütürk, T. (2022). 2016-2017 verileri ışığında Kosova’da Türkçe eğitiminde güncel sorunlar ve gelişmeler. BAL-TAM Türklük Bilgisi Dergisi, 36, 128-145.
- Hayber, A. (1999). Makedonya’da Türkçe öğretimi (üniversite düzeyinde). Balkan Ülkelerinde Türkçe Eğitim ve Yayın Hayatı Bilgi Şöleni (ss. 301-308). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Halil, İ. (1999). Batı Trakya’da Lozandan günümüze kadar Türkçe öğretiminin tarihi. Balkan Ülkelerinde Türkçe Eğitim ve Yayın Hayatı Bilgi Şöleni (ss. 401-413). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Hüseyinoğlu, A. (2016). Yunanistan’da (Batı Trakya) Türk azınlığı ve Türkçe. F. Türk (Ed.), Balkanlarda yaşayan Türk azınlıkları ve Türkçeye yönelik dil politikaları (ss. 103127). Ankara: Astana Yayınları.
- Kelağa Ahmet, İ. (2007). Yunanistan’da Batı Trakya’da Türk azınlığın anadili ve eğitim dillerinden biri olarak Türkçe. Dilek, Z. (Haz.), 38. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi (ICANAS), Dil Bilimi, Dilbilgisi ve Dil Eğitimi (ss. 977991). Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Kurumu.
- Mandacı, N. ve Erdoğan, B. (2001). Balkanlarda azınlık sorunu: Yunanistan, Arnavutluk, Makedonya ve Bulgaristan’daki azınlıklara bir bakış. SAEMK.
- Memişoğlu, H. (2002). Geçmişten günümüze Bulgaristan’da Türk eğitim tarihi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- Nurlu, M. ve Çelik, M. E. (2015). Bulgaristan’da demokrasi döneminde Türkçe öğretimi meselesi. Yeni Türkiye Dergisi, 69, 4431-4438.
- Özdemir, (2020). Kosova’da Türkçe eğitimi ve öğretimi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ahmet Yesevi Üniversitesi Beşeri Bilimler Fakültesi, Kazakistan.
- Süleymanoğlu Yenisoy, E. (2007). Bulgaristan’da Türkçe eğitim davası (1877-2007). Balkan Türkleri Göçmen ve Mülteci Dernekleri Federasyonu.
- Şerif, Ş. (1999). Batı Trakya Türk Azınlığı’nın eğitim sorunları. Balkan Ülkelerinde Türkçe Eğitim ve Yayın Hayatı Bilgi Şöleni (ss. 375-400). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Türk, F. ve Giesel, C. (2016). Makedonya Türk azınlığı ve Türkçe. F. Türk (Ed.), Balkanlarda yaşayan Türk azınlıkları ve Türkçeye yönelik dil politikaları (ss. 129-178). Ankara: Astana Yayınları.
- Türk, F. ve Karamucho, S. (2016). Kosova Türk azınlığı ve Türkçe. F. Türk (Ed.), Balkanlarda yaşayan Türk azınlıkları ve Türkçeye yönelik dil politikaları (ss. 179-200). Ankara: Astana Yayınları.
- Türk, F. ve Özlem, K. (2016). Bulgaristan Türkleri ve Türkçe. F. Türk (Ed.), Balkanlarda yaşayan Türk azınlıkları ve Türkçeye yönelik dil politikaları (ss. 1-34). Ankara:
- Uzun, C. (2018, Eylül). Balkanlarla ilgili Türkiye’de yapılmış çalışmalar. Uluslararası Türk Kültürü ve Dili Sempozyumu’nda sunulan bildiri, Üsküp.
- Yavuz, R.-İ. ve Açık, F. (2020). Balkan Türklerinin Türkçeye dair farkındalıkları. Türklük Bilimi Araştırmaları, 48, 39-54.
- Yıldız, O. ve Akgül, S. (2014). Çağdaş Arnavutçada Türkçe kökenli alıntı kelimelerde görülen fonolojik değişimler. TÜRÜK Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 2(3), 219-230.
- Yiğit, M. (2017). Kültürel etkileşim bağlamında yabancı dil olarak Türkçe öğretimi “Arnavutlukta kültürel etkileşim desenleriyle. İstanbul: Hiperlink Yayınları.
