Author :
Abstract
Asıl adı Mehmed olan Nergisî, Saraybosna’da doğmuştur. Mensup olduğu aile unvanından dolayı zaman zaman Nergisîzâde, Nergiszâde isimlerini de kullanmış, Nergisî ismiyle şöhret bulmuştur. Saraybosna’da eğitimini tamamlayan Nergisî, İstanbul’a gelip Kafzâde Feyzullah Efendi’ye intisap etmiştir.Daha çok münşi olarak tanınan ve edebiyatımızdaki tek mensur hamse sahibi olan Nergisî, aynı zamanda adı şuara tezkirelerinde geçen bir şairdir. Bazı kaynaklarda, onun divan sahibi olduğu da ifade edilmektedir. Nergisî’nin mensur eserlerinde kendisine ait Türkçe, Farsça ve Arapça şiirleri bulunmaktadır. Bunun yanında şiir mecmualarında da Nergisî adına kayıtlı şiirlere rastlanmaktadır. Şiir mecmualarında tespit ettiğimiz şiirlerinin bazıları, mensur eserlerinde de yer almaktadır. Bunun yanında eserlerinde rastlanmayan sadece şiir mecmualarında yer alan şiirleri de bulunmaktadır. Bu şiirlerden biri de Saraybosna için kaside nazım şekliyle yazılmış olan yirmi dört beyitlik bir medhiyedir.Bu çalışmada, Nergisî’nin şiir mecmualarında tespit ettiğimiz Bosna medhiyesi tanıtılacak, manzumenin biçim ve muhtevası üzerinde durulacaktır.
Keywords
Abstract
Nergisi, whose real name is Mehmed was born in Sarajevo. Having used the names Nergisizâde, Nergiszâde from time to time because of his family’s appellation, he had his actual fame with the name Nergisi. Finishing his education in Sarajevo, he came to İstanbul and pay homage to Kafzâde Feyzullah Efendi.Mostly known as munshi and being the only person having a prose hamse in your literature, Nergisî is a poet whose name takes place in tezkires of şuara. In some sources it is expressed that he also has a divan. There are Turkish, Persian and Arabic poems among Nergisi’s prose works. Also in macmua there can be coincided with poems registered to Nergisî. Some of these poems we detect in macmuas also take place in his works. Besides, he also has poems that can be found only in macmua and not in his prose works. One of these poems is a twenty four couplet eulogy in kasida form written for Sarajevo.In this study will be introduced Nergisî’s eulogy for Sarajevo in kasida form detected in a macmua and its form and content will be discussed.
Keywords
- AKÜN, Ö. F. (1997), “Nergisî”, İslam Ansiklopedisi, C. 9. İstanbul: MEB Yay.
- AKKUŞ M. (2013), Klâsik Türk Şiirinin Anlam Dünyası, Edebi Türler ve Tarzlar, 3. Baskı, Ankara: Fenomen Yay.
- ARUÇİ, M. (2009), “Saraybosna”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 36, İstanbul: TDV Yay., 128- 132.
- ATİK, K. (1990), Gazavât-ı Mesleme, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
- BATİSLAM, H. D. (2009). “Şehir Şiirleri ve Şeyhülislâm Yahyâ’nın Edirne Gazelleri”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Prof. Dr. Hüseyin AYAN Özel Sayısı, S.29, 484-485.
- CANIM, R. (2010), Divan Edebiyatında Türler, Ankara: Grafiker Yay.
- ÇALDAK, S. (1999), “Nergisî’nin Horos-nâme’si”, AÜ, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S.13: 243-250.
- ÇALDAK, S. (2006), “Nergisî”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 32. İstanbul: TDV Yay., 560-562.
- ÇALDAK, S. (2010), Nergisî ve Nihâlistân’ı, İstanbul: Kesit Yay.
- ÇALDAK, S. (2014), “Nergisî’nin Farsça Gazelleri”, UTEK’14 Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Kongresi, Saraybosna, Bosna Hersek (23-25 Mayıs).
- ÇELİK, N. (2012), Nergisî İksîr-i Sa’âdet (İnceleme-Metin-Dizin), Yüksek Lisans Tezi. Adıyaman: Adıyaman Üniversitesi.
- GÖKALP, H. (2011), “Medhiyye, Şehrengiz”, Başlangıçtan Günümüze Türk Edebiyatında Tür ve Şekil Bilgisi, İstanbul: Kesit Yay.
- HAKSEVER, H. İ. (1995), Eski Türk Edebiyatında Münşe’âtlar ve Nergisî’nin Münşe’âtı, Doktora Tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi.
- İĞCİ, A.; GÜLER, A. (2014), “Osmanlı İmparatorluğu XVII. Yüzyılında Rumelili Edebî Şahsiyetler”, Turkish Studies, Volume 9/6, Spring 2014, 545-581.
- İYİYOL, M. (2011), Molla Mustafa Şevkî Başeski’nin Rûz-nâmesi Işığında Saraybosna’da Halk Kültürü (1756-1805), Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C.45, S. 45, 87-112.
- KAVRUK, H. (1999), “Şeyhülislâm Yahyâ-Nergisî Münasebeti”, Journal of Turkish Studies, V.
- KUTLAR, F. S. (2011), “Klasik Türk Şiirinde Şehir Hicivleri ve Arpaemîni-zâde Mustafa Samî’nin Edirne Kasidesi”, Turkish Studies, Volume 6/2 Spring 2011, 1-16.
- LEVEND, A. S. (1957), Türk Edebiyatında Şehrengizler ve Şehrengizlerde İstanbul, İstanbul: İstanbul Enstitüsü Yay.
- OLUK, F. (2007), El-vasfu'l-Kâmil fi-Ahvâli Veziri'l-Âdil Adlı Yazma Eserin Transkripsiyon ve Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi.
- SELÇUK, B. (2009), Nergisî, Meşâkku’l-Uşşâk (İnceleme-Metin), Erzurum: Salkımsöğüt Yay.
- SELÇUK, B. (2013), Nergisî Kânûnu’r-Reşâd (Ahlâku’s-Saltana Çevirisi), İstanbul: Kesit Yay.
- SELÇUK B., “Nergisî, Mehmed”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=310, (E.T. 15.08.2014).
- TURAN S. (2010), “Mihrî Hatun Divanı’nda Şehir Methiyesine Bir Örnek: Lâdik”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research, Volume 3/10, Winter, 597-604.
- YENİTERZİ, E. (2010), “Klasik Türk Türk Şiirinde Ülke ve Şehirlerin Meşhur Özellikleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research, (Klasik Türk Edebiyatının Kaynakları Özel Sayısı, Prof. Dr. Turgut KARABEY Armağanı), Volume 3, Issue: 15, 301-334.
- http://yazmalar.gov.tr/detay_goster.php?k=60842, E.T. (30.08.2014).
