Author :
Abstract
Anadili öğretimi tüm diğer derslerin temelini oluşturmaktadır ve etkili bir anadili öğretimi örgün eğitimin en öncelikli amacıdır ancak okullarımızda beklenilen düzeyde dil becerisinin kazandırılamadığı, çeşitli etkenlere bağlı birçok sorunun da bunu tetiklediği düşünülmektedir. Bu anlamda anadili derslerinin öğretimi sürecinde karşılaşılan sorunları, uygulamanın içerisinde yer alan öğretmen görüşlerine göre belirleyip değerlendirmek ve bu sorunların giderilmesine yönelik öğretmenlerin çözüm önerilerini ortaya çıkarmak, eğitim sorunlarını kaynağında çözmenin bir yolu olarak görülmektedir. Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim kurumlarında görev yapan Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin Dil ve Anlatım derslerinde sıklıkla karşılaştıkları genellenebilir sorunları belirlemek ve bu sorunların giderilmesine yönelik öğretmenlerin çözüm önerilerini ortaya koymaktır. Nitel araştırma desenlerinden olgubilim (phenomenology) deseni kullanılan bu araştırmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden “ölçüt örnekleme” kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı Ankara ili merkez ilçelerdeki resmi ortaöğretim kurumlarında görev yapan ve en az on yıllık kıdeme sahip 50 Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni oluşturmuştur. Yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinin kullanıldığı bu araştırmada veriler ses kayıt cihazı ile toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde içerik analizi türlerinden “kategorisel analiz”; bulgularının değerlendirilmesinde ise frekans analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonunda, Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenlerinin Dil ve Anlatım derslerinde öğretim programından, ders kitaplarından, öğrencilerin bu derslere ilişkin tutumlarından ve ders saati süresinden kaynaklanan birtakım sorunlar yaşadıkları görülmüştür. Ayrıca öğretmenler, Dil ve Anlatım derslerinde karşılaştıkları bu sorunlara yönelik birtakım çözüm önerilerinde bulunmuşlardır.
Keywords
Abstract
Mother language education constitues the basis of other courses and effective mother language teaching is the primary aim of the formal education. But but it is thought that many problems related to various factors are triggered by our language. The aim of this research is to determine general problems which Turkish Language and Literature teachers, working at secondary schools in Turkey, often meet during Language and Expression courses and to suggest teacher’s possible solutions to these problems. Phenomenology which is one of the qualitative research patterns and criteria sampling which is one of the intentional sampling methods are both used in this research. Work group of the research include 50 Turkish Language and Literature teachers with at least ten years of seniority working under Ministry of National Education in central districts of Ankara province in formal secondary schools. Semi-structured interview technique is used and data is collected by a tape recorder in this research. Categorical analysis one of the content analysis methods is used to analyze data and frequency analysis is used to evaluate findings in the research. At the end of the research, it is determined that Turkish Language and Literature teachers have some problems stemming from education programme, text books, attitudes of students in these courses, classroom environment during language and literature courses and course hours in Language and Expression courses. Along with this, the research also involves some solutions offers to these problems for teachers in Language and Expression courses.
Keywords
- Adalı, O. (1983). Anadili Olarak Türkçe Öğretimi Üstüne. Türk Dili Dergisi, 379-380, 31- 35.
- Aksan, D. (1990). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayını.
- Alperen, N. (2001). Türkçe Okuma ve Yazma Eğitimi Rehberi. Ankara: Alperen Yayınları.
- Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya: Sakarya Kitabevi.
- Anılan, H. (2004). Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dersinde Okuduğunu Anlama Becerisiyle İlgili Hedef Davranışların Gerçekleşme Düzeyi. XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı, Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Bayat, N. (2013). Öğretmen Adaylarının Yazılı Anlatımlarında Sözcük Seçimi Ve Sözdizimi Hataları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 12(43):116-144.
- Bell, J. (1999). Doing your research project. Buckingham, USA: Open University Press.
- Boozer, M ve Rouse, C. (2001). Intraschool Variation in Class Size: Patterns and Implications. Journal of Urban Economics, 50 (1),163-189
- Çotuksöken, Y. (1997). Öğrenci ve Genel Okur Düzeyinde Katılımcı Okuma Yöntemi; Bu Yöntemin Amaçları ve Amaç Davranışları. Türkçe ve Edebiyat Öğretimi Sempozyumu. İstanbul: Eyüboğlu Eğitim Kurumları Yayınları.
- Ergenç, İ. (1994). Türkiye’de Anadili Sorunu. TÖMER Dil Dergisi, 25,13-24.
- Epçeçan, C. ve Epçeçan, C.(2010). Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı Çerçevesinde Hazırlanmış Dil ve Anlatım Dersi (9-12. Sınıflar) Öğretim Programı Hakkındaki Görüşleri. Antalya: International Conference on New Trends in Education and Their Implications (ICONTE), 228-239.
- Güneyli, A. (2007). Etkin Öğrenme Yaklaşımının Anadili Eğitiminde Okuma ve Yazma Becerilerini Geliştirmeye Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Hattie. J.A.C. (2002) Classroom composition and peer effects. International Journal of Educational Research. 37 (5): 449-481.
- Hirschy, A. S. and Wilson, M. E. (2002). The Sociology Of The Classroom And Its İnfluence On Student Learning. Peabody Journal of Education, 77 (3), 85-100.
- Işıksalan, N.(2011). 2005 Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programının Değerlendirilmesi: Eskişehir Örneği. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1),15-40.
- Koçak, N.(2010). Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Öğrenme Öğretmen Yeterliliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi Kastamonu İli Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Maanen, J. V. (1989). Qualitative Methodology. The Fact Of Fiction İn Organizational Ethnography. Ed. J. V. Maanen. USA: Sage Publications.
- MEB -TD (2005). Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (9- 12. Sınıflar). Ankara: MEB Yayınları.
- MEB-TTKB (2008). 2005 Yılında Geliştirilerek Uygulamaya Konulan 9,10, ve 11. Sınıf Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programı ve Ders Kitabının Değerlendirilmesi Çalıştayı. Erişim adresi: http://ttkb.meb.gov.tr/turkedebiyatı (12.01.2019 tarihinde indirilmiştir).
- Molnar, A., Smith, P., Zahorik, J., Palmer, A., Halbach, A. ve Ehrle, K. (1999). Evaluating the SAGE program: A Pilot Program İn Targeted PupilTeacher Reduction İn Wisconsin. Educational Evaluation & Policy Analysis 21 (2), 165–177
- Özbay, M. ve Melanlıoğlu, D. (2009). Türkçe Öğretiminde Deyimlerin Öğretme Öğrenme Süreci Bakımından Değerlendirilmesi. Millî Eğitim Dergisi, 181, 8-19.
- Özyürek, R. (2004). Okullarımızda Türkçe Eğitimi. Malatya: XIII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Kitabı, İnönü Üniversitesi.
- Patton, M. Q. (1990). Qualitative Evaluation And Research Methods. USA: Sage Publications.
- Rakes, G., C., Flowers, B. F., Casey, H. B. ve Santana, R. (1999). An Analysis Of İnstructional Use And Constructivist Behaviors İn K-12 Teachers. International Journal of Educational Technology, 1 (2), 1-17.
- Robson, C. (2001). Real World Research. USA: Blackwell Publishers.
- Saracalıoğlu, A. S., Bozkurt, N. ve Serin, O. (2003). Üniversite Öğrencilerinin Okuma İlgileri ve Okuma Alışkanlıklarını Etkileyen Faktörler. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12, 149-157.
- Smith, B.O, Stanley, W.O. and Shores, J.H. (1957) Fundamentals of Curriculum Development.Harcourt: Brace & World Inc.
- Şahin, i. (2007). Yeni İlköğretim 1. Kademe Türkçe Programının Değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 6 (2), 284–304.
- Vardar, B. (1980). Dilbilim ve Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yayını.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
