Author :
Abstract
Çeviri ihtiyacı, bir yandan halklar arasındaki ilişkilerin kaçınılmazlığından, diğer yandan farklı dillerin varlığından kaynaklanmaktadır. En iyi örnekleri çeviri yoluyla elden ele çeviri yoluyla aktarabilen sanatsal edebiyat, halkın özel ilgi alanını oluşturuyordu. Bu çalışmamızda, ünlü Gürcü yazar Mikheil Cavahishvili’nin 1970 yılında yayımladığı ”Orman Adamı” (ტყის კაცი) adlı Gürcüce özgün hikâyesi ile yapıtının Türkçe’ye çevirisi ele alınarak yapıldığı karşılaştırılmalı olarak incelenecektir. “Orman Adamı” adlı eser ilk kez Türkçeye çevrilmiştir. “Orman Adamı” Türkçeye ilk olarak 1988 yılında İbrahim Yavuz Goradze tarafından Türkçeye aktarılarak Total Müşavirlik tarafından basılmıştır. Çalışma sırasında önce yazar ve yapıt hakkında kısa bilgiler verildikten sonra çeviriden alınan örnekler üzerinde çalışılmıştır. Amacımız ele aldığımız çeviri metinleri karşılaştırarak, çevirmenlerin kullandığı stratejiler bağlamında ele almaktır. Ayrıca kaynak metin ile erek metin arasındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konulmuştur. Kaynak metinden seçilen bazı cümleler ile bu cümlelerin çevirideki karşılıkları çevirmenin kullandığı çeviri stratejileri yönünden irdelenmiştir. Çalışma neticesinde çevirmenin kaynak metinde geçen bazı cümleleri, bölerek, kısaltarak, çıkararak ya da ekleyerek erek metne aktardığı göze çarpmaktadır. Tüm bu bilgilerin ışığında çevirmenin hedef dil ve kültürüne hâkim olduğu ve yer yer çeviri stratejilerinden de yararlansa da hedef dil okuyucusu tarafından daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır. Yapılan bu çalışmayla bundan sonra yapılacak Türkçe - Gürcüce karşılaştırmalı çeviri çalışmalarına kaynak oluşturması bakımından önem arz etmektedir.
Keywords
Abstract
The need for translation arises from the inevitability of relations between people on the one hand, and the existence of different languages on the other. Artistic literature, which was able to convey the best examples through translation from hand to hand, was a special area of interest for the public. In this study, the famous Georgian writer Mikheil Cavahishvili's original Georgian story "Forest Man" (ტყის კაცი) published in 1970 and its translation into Turkish will be examined comparatively. The work named “Forest Man” was translated into Turkish for the first time. “Forest Man” was first translated into Turkish by İbrahim Yavuz Goradze in 1988 and published by Total Consulting. During the study, firstly, brief information about the author and the work was provided, and then the samples taken from the translation were studied. The aim of the study aim was to discuss the context of the strategies used by the translators by comparing the translated texts we have discussed. In addition, the similarities and differences between the source text and the target text are revealed. Some sentences selected from the source text and the translations of these sentences were examined in terms of the translation strategies used by the translator. As a result of the study, The striking point was that the translator transferred some sentences in the source text to the target text by dividing, shortening, removing, or adding. In the light of all this information, although the translator contributed a good command of the target language and culture and sometimes demanded some translation strategies, the target language has been better understood by the reader. This study is important as a source for Turkish-Georgian comparative translation studies to be performed in the future.
Keywords
- Bacon, F. (2002). Denemeler. (A. Göktürk, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Bibina, Y. (2013). Çeviride buluşmak yahut iki ülke arasındaki köprü. Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2(1), 55-58.
- Cavahishvili, M. (1988). Şeytanın taşı. (İ. Y. Goradze, Çev.) İstanbul: Total Müşavirlik.
- Dickins, J., Hervey, S., Higgins, I. (2002). Thinking Arabic translation, A course in translation method: Arabic to English. London and New York: Routledge.
- Göktürk, A. (1994) Çeviri dillerin dili. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- İsimsiz (1966). Sanatsal çeviri teorisine giriş: Filoloji fakültesi öğrencileri için. Tiflis: Eğitim Yay.
- Kvedyte, V. (2005). Translation strategies in the process of translation: A Psycholinguistic Investigation. Šiauliai University: Lithuania.
- Newmark, P. (1988). A Text book of translation. London: Prentice Hall International (UK) Ltd.
- Öztürk, G. M. (2015). Türk-Gürcü edebî ilişkileri üzerine bazı meseleler. Turkish Studies, 10(4), 773-780.
- Öztürk, G. M. (2017). Gürcüceden Türkçeye yapılan bir çeviri: Mikheil Cavahişvili’nin “şeytanın taşı”. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 5(19), 2287-2305.
- Öztürk, G. M. (2019). Mikheil Cavahişvili’nin “Lambalo ve Kaşa” romanındaki Türkçe kelime ve ifadelerin incelenmesi. RumeliDe Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 1 (5), 479-486.
- Stolze, R. (2013). Çeviri kuramları giriş. (Dr. E. Durukan, Çev.) İstanbul: Değişim Yayınları.
- Suçin, M. H. (2013). Öteki dilde var olmak Arapça çeviride eşdeğerlik. İstanbul: Say Yayınları.
- Tanrıkulu, L. (2010). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Huzur” romanının Almanca çevirisi (“Seelenfrieden”) örneğinde edebî çeviri eleştirisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Vardar, B. (1981). Dilbilim açısından çeviri. Yazko Çeviri, sayı 2, 172-173.
- Yakut, M. (2003). İbrahim Yavuz Goradze’nin ardından. Çveneburi Kültürel Dergi, 22-24, 37-38.
- Yalçın, P. (2015). Çeviri stratejileri kuram ve uygulama. Ankara: Grafiker Yayınları. İNTERNET KAYNAKÇASI
- İce. (2021). 06. Kasım 2021 tarihinde www.ice.ge adresinden erişildi.
